Forex lemlerinin Vergilendirilmesi Forex, ngilizce Câmbio Kelimelerinin ksaltmasdr ve Trke karl Dviz alverii dir. Bu piyasada dnyann ekonomik bakmdan gelimi lkelerinin paralar, birbirleriyle takas edilir. Misli mal niteliine sahip olan ve bu zelliinden dolay menkul kymet saylan dvizlerin, dier dvizler ile deitirilmesi (takas) sonucu oluan forex ilemlerinden salanan kazanlar, eer ilem arzi olarak yapldysa cervo art kazanc olarak vergiye tabi tutulacaktr. Ancak forex ilemlerinin devamllk arz edecek ekilde, yani sermaye tahsisi, iyeri almas, personel istihdam, ticaret siciline kaydolmak gibi artlar salamak suretiyle ticari bir organizasyon iinde yaplmas halinde, bir takvim ylnda veya drt takvim ylnda tek bir muayle yaplm olsa dahi, ticari faaliyetin varln kabul Etmek gerekir. Bu ekilde ticari bir organizasyon iinde gerekletirilen forex ilemlerinden elde edilen kazancn ticari kazan olarak vergiye tabi tutulmas gerekmektedir. Forex ilemleri eer bir kurum bnyesinde gerekletiriliyorsa, forex ilemlerinden elde edilen kazan, kurum kazanc olarak vergiye tabi tutulacak, Kurumlar Vergisi Kanununun 6nc maddesine gre de safi kurum kazancnn tespitinde, Gelir Vergisi Kanununun ticari kazan hakkndaki hkmleri uygulanacaktr. Anahtar Kelimeler: Forex, dviz, menkul kymet, kymetli evrak, misli mal, arte cervical kazanc, ticari kazan. Bu Makaleyi okumak iin abonelik satn almalsnz Abonelik satn almak iin ltfen tklaynz Abone iseniz giri yapnz Maliye Hesap Uzmanlar Dernei Kemanke Mah Necatibey Caddesi No: 726 Hac Mahmut Merkezi Karaky Beyolu stanbul (212) 252 34 12 - 244 00 45 - 293 33 32 Hakk Sakldr. Maliye Hesap Uzmanlar Dernei HUDBimForeks lemlerinden Elde Edilen Gelirlerin Vergisel Durumu Forell ilemleri (kaldral ilemler), gnmzde olduka popler olan bir yatrm aracdr. Sistemin cazibesi kaldra undurundan gelmektedir. Yatrlan teminatn (mali sermayenin), belirli bir kaldra oran (genellikle 100 kat) ile ilei tabu tutulmas sonucunda kk sermayeler ile byk kazan elde etme imkan domaktadr. Ayn ekilde, zarar da bu nispette byk olmaktadr. Forell ilemlerinin hukuki nitelii 6362 sayl Sermaye Piyasas Kanununa gre, sermaye piyasas aralar gruba ayrlm olup bunlar menkul kymetler, trev aralar ve dier sermaye piyasas aralardr. Dviz ve kymetli madenler ile dier varlklar zerine yaplacak kaldral ilemler (foreks) ise trev aralarn bir alt unsuru olarak tanmlanmtr. (M.3). Buna gre foreks ilemleri, bir sermaye piyasas aracdr. Yatrm Hizmetleri ve Faaliyetleri ile Yan Hizmetlere likin Esaslar Hakknda Teblide (III-37.1) ise kaldral ilem, Yatrlan teminat tutar karlnda, dviz ve kymmetli madenler ile Sermaye Piyasas Kurulunca belirlenecek dier varlklarn kaldral olarak elektronik ortamda oluturulmu bir platformda alm satm ilemleri olarak tanmlanmtr. (M.3). Kaldral alm satm ilemlerine konu edilebilecek varlklarn fiziki alm satmnn kaldral ilem kapsamna girmedii belirtilmitir. (M.28). Benzer ekilde, BSMVye ynelik aklamalar ieren 89 Seri Nolu Gider Vergileri Genel Tebliinde de foreks ilemlerinin, kambiyo alm satm ilemi olarak deerlendirilemeyecei ifade edilmitir. Foregy gelirlerinin vergisel nitelii Forell ilemlerinden elde edilen gelirlerinin vergilendirilmesine ilikin, mevzuatta dorudan bir hkm bulunmamakta ve dolaysyla konuya ilikin farkl grler ortaya kmaktadr. Bu grlerin temelinde, foreks ilemlerinin bir kambiyo ilemi mi yoksa mstakil bir sermaye piyasas ilemi mi olduu noktasndaki gr ayrlklar bulunmaktadr. Gelir Vergisi Kanununun (GVK) 37. Maddesinde sua trilha ticari ve snai faaliyetlerden doan kazanlarn ticari kazan olduu hkm altna alnmtr. Bir faaliyetin ticari faaliyet saylabilmesi iin, bir organizasyon ierisinde ve devamllk arz edecek ekilde yrtlmesi gerekmektedir. Foreks ilemleri, ticari bir nitelik arz ediyorsa bu kapsamda deerlendirilebilir. GVKda menkul sermaye irad, sahibinin ticari, zirai veya mesleki faaliyeti dnda nakdi sermaye veya para ile temsil edilen deerlerden mteekkil sermaye dolaysyla elde ettii kr pay, faiz, kira ve benzeri iratlar eklinde tanmlanmtr. (M.751). Foreves ilemlerinin, kambiyo ilemi olarak kabul edilmesi durumunda elde edilen gelirler bu kapsama girmeyecektir. Ancak, mstakil bir sermaye piyasas ilemi kabul edilmesi durumunda menkul sermaye irad genel tanm ierisine girmesi mmkndr, fakat bu durum da net deildir. Te yandan, GVK, m.752de ise, Burada Saylan, descobrem a sua halkarda menkul sermaye irad saylaca hkme balanm olup, foreks gelirleri, burada saylan bir unsur olmad iin bu fkra kapsamnda vergilendirilemez. Forever gelirleri, GVKnn mkerrer 80. maddesinde dzenlenen deer art kazanlar kapsamna girmemektedir. Nk, foreks ilemleri kambiyo (dviz alm-satm) ilemi veya mstakil bir sermaye piyasas ilemi olarak kabul edilse bile sua iki durumda da deer art kazanc tanmna girmemektedir. Prefácio piyasasnn giderek genilemesi ve ilemlerin yaygnlamas da gz nne alndnda, konuyla ilgili ak bir yasal dzenlemenin yaplmas gerekir. Gerek kiilerin elde ettikleri gelirler Yukarda zetlenen tartmalardan bamsz olarak, vergi idaresinin olaya yaklam, gerek kiilerin foreks ilemlerinden elde ettii gelirlerin vergilendirilmeyecei ynndedir. Bu gr, konuyla ilgili kamuya aklanan iki adet zelgede ortaya konulmutur. 14.08.2017 tarihli ve B.07.1. GB.4.34.16.01-120 37-2017281- 2554 sayl zelgede, foreks ilemleri dviz alm satm olarak ele alnm ve bu faaliyetin cervo arte kazanlar kapsamnda yer almad ve GVKnn geici 67. maddesi kapsamnda vergiye tabi tutulmas da mmkn bulunmad belirtilmitir. Sz konusu zelgede, bu faaliyetin ticari organizasyon ierisinde devamllk arz edecek ekilde yaplmas durumunda ticari faaliyet olarak deerlendirilmesi ve elde edilen kazancn ticari kazanlara ilikin hkmleri erevesinde beyan yoluyla vergilendirilmesi gerektii sonucuna varlmtr. 14.08.2017 tarihli ve B.07.1. GB.4.34.16.01-125 6-201755 - 2569 sayl zelgede ise, arac kurumlarn mterilerine kaldral dviz alm satm ilemleri nedeniyle yapm olduu demeler zerinden GVKnn geici 67. maddesi kapsamnda tevkifat yapma ykmll bulunmad belirtilmitir. Kurumlarn elde ettikleri gelirler Kurumlar vergisi mkellefleri tarafndan foreks ilemlerinden elde edilen gelirler (ve ortaya kan zararlar), kurum kazancnn bir unsurudur. Safi kazancn tespitinde ticari kazan naslar uygulanr. (Dnya Gazetesinde 21.12. 2017 tarihinde yaymlanm olup Sn. Kaplann zel izni ile yaynlanmaktadr.) YASAL UYARI: Yaynlanan ke yazshaberin tm haklar yazara aittir. Yazar ad ve vergialgi. net internet sitesi ad kullanlmadan alnt yaplamaz. Felsefemiz Firmann temel amac mteriye kendi ihtiyac dorultusunda muhasebe, vergi, denetim ve danmalk hizmetleri alannda yksek kalitede, profesyonel bir hizmet vermektir. Mazars Trkiye irketimiz, 1977 ylnda 2 kiilik bir ortaklk olarak kurulmu ve aradan geen 40 yla yakn sre zarfnda stanbul, Ankara, Bursa, Denizli, Gaziantep ve zmirde olmak zere toplam 6 ofiste, 350 kiiyi akn kadrosuyla hizmet vermektedir. Deerlerimiz Mazars kurulduu gnden bugne kadar geen srede kat ettii yolda kendisine pusula olan deerlerinden oi bir zaman dn vermemi ve bu ilkelere bal kalarak srekli geliim gstermitir. Bu dorultuda Mazarsn mterileri ve piyasa ile ilikilerinde dayanak noktas olan ilkelerini aadaki ekilde zetleyebiliriz. Mazarsa Genel Bak Mazars denetim, muhasebe, vergi ve danmanlk alanlarnda hizmet veren uluslararas ve bamsz bir kurulutur. DNYADA MAZARS Mazars bugn, 79 lkede, 18.000 profesionelle Avrupa, Afrika, Orta Dou, Pasifik, Kuzey Amerika, América Latina e América do Norte. Karayiplerde kurmu olduu gl ortaklklarla faaliyet gstermektedir. O FORUM DE EMPRESAS Mazars O Fórum de Empresas em bir yesidir. Forum of Firms, muhasebe firmalarnn uluslararas adr. The Forum of Firmsin amac, dnya apnda finans ve denetim uygulamalarnn tutarl bir ekilde ve eksek kalite standartlar dorultusunda gereklemesini tevik etmektir. The PRAXITY ALLIANCE Mazars, bamsz denetim ve danmalk firmalarnn bir araya gelerek oluturduu dnyann en byk kr amac gtmeyen organizasyonlarndan biri olan Praxity AISBLin bir yesidir. Mazars, kresellemenin getirdii sonularn nemini bilerek, lkelerde tannm firmalara danmanlk yapmaktadr. Mazars mterilerine Praxity yesi olan firmalar sayesinde uluslararas faaliyetlerinde profesyonel bir destek salamaktadr. Foreks Kazanlarn Vergilendirilmesi Mazars Denge Vergi Mdrlerinden Grey redikin Fortune okurlar iin kaleme alm olduu yazya aadan yer alan blmden ulaabilirsiniz. Sermaye Piyasas Kurulu 11.07.2017 tarihli Resmi Gazetede yaynlanan Yatrm Hizmetleri ve Faaliyetleri ile Yan Hizmetlere likin Esaslar Hakknda Tebli ile kaldral ilemi yatrlan teminat tutar karlnda, dviz ve kymetli madenler ile Kurulca belirlenecek dier varlklarn kaldral olarak elektronik ortamda oluturulmu bir platformda alm satm ilemleri eklinde tanmlad . Foregy gelirlerinin vergilendirilmesine dair yasal alt yann tam olarak bulunmad, farkl yorumlar olduu, bu alanda yasal boluk bulunduunu belirtelim. Maliye Bakanlnn prende gelirlerine yaklam (stanbul Vergi Dairesi Bakanl tarafndan verilen 14.08.2017 tarih ve B.07.1.GB.4.34.16.01-12037-2017281-2554 sayl zelgeye gre), sz konusu faaliyetin ticari organizasyon ierisinde devamllk arz edecek ekilde yaplmas durumunda ticari Faaliyet olarak deerlendirilmesi ve bu faaliyetler neticesinde elde edilen kazancn, Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanlara ilikin hkmleri erevesinde beyan yoluyla vergilendirilmesi ynnde olduunu belirtelim. Maliye Bakanl bahsettiimiz zelgesi sonrasnda dar mkellefin (yabanc) elde ettii foreks kazanlarnn vergilendirilmesine dair verdii (stanbul Vergi Dairesi Bakanlnn 14.08.2017 tarih ve 62030549-12037-20171170-1245 sayl) zelgesinde de foreks ilemlerinden elde edilen kazan, sz konusu ifte Vergilendirmeyi nleme Anlamasnn 13. maddesinin drdnc fkras kapsamnda deerlendirilecek olup, sz konusu kazan elden karann mukim olduu ngilterede vergilendirilmekle birlikte byle bir varln, iktisap tarihinden itibaren bir yl iinde elden karlmasndan dolay Trkiyede elde edilen kazan, Trkiyede vergilendirilebilecektir. Sz konusu kazancn Trkiyede vergilendirilmesi durumunda, Foreks ilemleri olarak da adlandrlan kaldral dviz alm satm faaliyetlerinden Doan kazanlarn gelir Vergisi Kanununun geici 67. maddesi kapsamnda tevkifat yoluyla yahut mkerrer 80. madde kapsamnda beyan yoluyla vergiye tabi tutulmas sz konusu olmamakla birlikte, sz konusu faaliyetin Ticari organizasyon Ierisinde devamllk arz edecek ekilde yaplmas durumunda ticari faaliyet olarak deerlendirilmesi ve bu faaliyetler neticesinde elde edilen kazancn, Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanlara ilikin hkmleri erevesinde vergilendirilmesi gerekmektedir. Grene yer verildi. Bize gre foreks gelirleri esasen menkul kymetler ve dier sermaye piyasas aralarnn elden karlmas ve elde tutulmas srecinde elde edilen gelirler kapsamnda veado arte kazanc olarak deerlendirilebilir. Ancak zelgelerde de bahsedildii zere, GVK Mkerrer Madde 80de foreks kazanlarna yer verilmedii iin bu kapsamda bir vergileme yaplmas sz konusu deildir. Vergi mevzuatmzda sermaye piyasalarnda youn bir ekilde alm satma konu olan ve z itibariyle cervo arte kazanc kapsamna giren (hisse senedi, yatrm fonu alm satm kazanlar gibi) ilemlerden elde edilen kazanlar, vergilemenin daha pratik olmas ve binlerce mkellefin beyanname vermesi yerine arac kurumlar muhatap kabul edilmek Suretiyle kaynakta vergileme (GVK Geici Madde 67 kapsamnda vergi kesintisi yaplmas) suretiyle vergilendiriliyor. Foregy gelirlerini eer bir iletme, kurum elde ediyorsa bu elbette tartmasz ekilde ticari kazantr. Bunun dnda dier yatrmclar (tam veya dar mkellef gerek kiiler ve kurumlar) asndan Trkiyede bir ticari organizasyon ve devamllk unsuru aranarak vergilemeyi ticari kazan kapsamnda yapmaya almak sua bir kiiden defter tutmasn istemek, ykk ticari kazan beyann ngrmek kanunun ruhuna ve genel amacna uygun deildir ve ayrca Indaga piyasasn kilitlenme noktasna getirebilecek, yabanc yatrmclar ise kesinlikle uzak tutacaktr. Dier taraftan fiziki bir i yeri, sz konusu kazanc elde etmeye ynelik oluturulmu kadrolar ve bu amaca tahsis edilmi sermaye bulunmayan hallerde ticari organizasyonun varlnn ispat ile devamllk unsurlar olduka sbjektif ve tartmaya ak konulardr. Foreks piyasalar 724 ak olup bir yatrmcnn internet zerinden bir gnde onlarca, bir ayda ise yzlerce ilem yapmas mmkndr. Bu derece hzl, youn bir ekilde ileyen piyasadan elde kazanlarn yatrmclarn beyanna istinaden vergilenmesi bizce vergi matrahnn doruluu hakknda ciddi kukularn oluma ihtimalini de beraberinde getiriyor. Yabanc yatrmclarn prende kazanlarnn vergilendirilmesi iin bu kazanlarn Trkiyede elde edilmi olmas lazm. Trkiyede avança piyasalarnda ilem yapabilmek em SPK tarafndan yetkilendirilmi bir arac kurum ile szleme yaplmas, hesap almas, teminat yatrlmas gerekiyor. Dolaysyla yabanclarn prende kazanlarnn Trkiyede elde edildii gayet nettir. Eitli kaynaklarda foreks gelirlerinin GVK kapsamnda dier kazan ve iratlar snfnda deerlendirilmesi halinde, arac kurumlar tarafndan, kazancn elde edildii tarihten itibaren ilem yapan dar mkellef kurum ise 15 gn iinde zel beyanname, dar mkellef gerek kii ise yine 15 gn iinde mnferit beyanname verilmesi gerektii ve hesaplanacak Verginin de ayn srede demesi gerektii belirtiliyor. Ancak Maliye Bakanlnn 2017 ve 2017 tarihli zelgelerinden grld zere vergi idaresi, foreks kazanc ticari bir organizasyon dahilinde devamllk arz edecek ekilde elde edilirse, vergilendirmenin GVK kapsamnda ticari kazan prensiplerine gre japlmas gerektiine dair grn aklad. Dolaysyla arac kurumlarn her bir yabanc yatrmcnn elde ettii kazan detaynda onlarca ve hatta yzlerce defa beyanname vermesi sz konusu deildir. Dier taraftan, yabanc yatrmcnn foreks kazancn ticari kazan kapsamnda elde ettiini varsaysak dahi, ifte vergilendirmeyi nleme anlamalar asndan da konunun deerlendirilmesi gerekecektir. Bir Dier husus ise, ticari organizasyon ve devamllk kriterlerinin bulunduu tespit edilirse sz konusu yabanc yatrmcnn Trkiyede i yeri amas ve sreklilik arz edecek ekilde gelir vergisi ya da kurumlar vergisi mkellefiyeti oluturmas gerekecektir. Nk zelgelerde aranan kstaslarn bulunmas halinde ortada arzi ticari kazan deil sreklilik arz eden bir ticari kazan geliri sz konusu olacaktr. Foreks piyasalarndaki ilem hacmi, piyasann yaps (fizzy deil kayd olarak alm satm yaplmas) ve yatrmc profiline baktmzda bu kazanlarn ticari kazan olarak vergilendirilmesinin anlamsz, verimsiz, pratikte ok g ve hatta imkansz ve ayrca denetiminin de ok zahmetli olaca aikrdr. Ayrca byle bir yaklam Trkiyedeki apóia piyasasnn gelimesine, yabanc yatrmclarn bu piyasalara giriine byk bir engel oluturacaktr. Foreks kazanlarnn vergilendirilmesindeki belirsizliin zelgeler yerine yasal dzenlemeler yaplmak suretiyle zlmesi daha doru olacaktr. Belirttiimiz sakncalar gidermek ve bilhassa kresel lekte byk yabanc yatrmclarn Trkiyedeki prosenta piyasasna yatrm yapmasn tevik etmek iin, foreks kazanlarnn beyan esas yerine stopaj kapsamna alnmasnn en uygun ve pratik yol olaca kanaatindeyiz. GVK Geici Madde 67de hali hazrda yer alan stopaj oranlarna baktmzda, sermaye piyasalarn gelitirmek ve yabanc sermayenin sermaye piyasalarna yatrm yapmasn tevik etmek amacyla pek ok orann sfr olarak tespit edildiini grmekteyiz. Bu adan baklnca foreks kazanlar iin de (yabanc yatrmclar ekmek ve piyasa aktrlerinin beklentilerini de karlamak adna) sfr oranl stopaj uygulamas dnlebilir. Trkiyedeki Foreks piyasasnda vergi de deyecek kadar kazan elde eden ka bireysel ve kurumsal yatrmc olduu ve elde ettikleri kazanlarn tutar, piyasadaki ilem hacmi, potansiyel yabanc yatrmclarn diz, nitelikleri ve potansiyel yatrm tutarlar ile bu alandaki yabanc yatrmlarn lk ekonomisine salayaca somut katklarn ne ekilde olabilecei, Foreks kazanlarnn dier lkelerde nasl vergilendirildii gibi veriler Trkiyedeki foreks kazanlarnn vergilendirilmesinde izlenecek yntemi belirlemek adna nemli veriler olabilir. Vergi idaresi ile piyasa temsilcilerinin bu konuda bir araya gelerek beklentilerini karlayacak ortak bir yol belirlemeleri bu alandaki vergi belirsizliini gidermek, foreks piyasasnn gelimesi ve lke ekonomimize katks asndan faydal olacaktr dncesindeyiz. Bize ulan
No comments:
Post a Comment